Św. Mikołaj z Miry jest najbardziej znanym ze świętych Mikołajów. Urodził się około 280 lub 286 r. w Patras w Grecji jako jedyne dziecko zamożnych rodziców, Epifanesa i Joanny. Był wychowywany przez brata swej matki, biskupa Miry. Kiedy około 300 r. wuj umarł, Mikołaj odbył podróś do Jerozolimy, a potem zamknął się w klasztorze w Patrze, pragnąc pędhzić życie kontemplacyjne.Jednak Pan Bóg miał wobec niego inne plany. Pewnego razu odezwał się do niego, każąc mu udać się do Miry. Mikołaj posłusznie udał się w drogę, a po przybyciui na miejsce spędził całą noc u drzwi kościoła, pragnąc wejść i pomodlić się. W tym czasie zmarł biskup Miry i duchowieństwo miasta zastanawiało się, kogo obwołać następcą. Za radą najmądrzejszego spośród nich, który z kolei kierował się natchnieniem Bożym, postanowili, że biskupem będzie ten, kto pierwszy z rana wejdzie do kościoła. Człowiekiem tym był właśnie Mikołaj. Długo opierał się przed osadzeniem na stolicy biskupiej, ale wreszcie, widząc zdecydowanie duchownych i ludu, zgodził się. W swojej pracy odznaczał się nie tylko gorliwością pasterską, ale także wielką troską wobec potrzebujących, których często wspierał z własnej kiesy. Liczne legendy podają, iż miał dyskretnie fundować posagi ubogim pannom, ratować tonących żeglarzy, bronić uwięzionych itd.

     Pewien ubogi mieszkaniec Patras miał trzy dorosłe córki, których z powodu biedy nie mógł wydać za mąż. Z bólem serca postanowił wysłać je na ulicę, żeby zarobiły na posagi. Panny jednak nie chciały w ten sposób zarabiać i bardzo płakały. Usłyszał to przechodzący ulicą Mikołaj. Zlitował się nad dziewczętami i nocą przez okno wrzucił do tego domu bryłkę złota zawiniętą w chustkę. Ojciec dziewcząt uznał to za znak od Boga i żałował bardzo swoich zamiarów, a najstarszą córkę wydał za mąż. Kiedy przyszła pora wydawać za mąż drugą córkę, Mikołaj znowu wrzucił im do domu bryłkę złota. Jednak ojciec dziewcząt zapragnął dowiedzieć się, kto sprawił im tak hojny dar. Kiedy więc Mikołaj przyszedł po raz trzeci, gospodarz domu czuwał i usłyszawszy odgłos spadającego na podłogę złota pobiegł za Mikołajem, doścignął go i rozpoznał. Padł mu do nóg, dziękując za pomoc, ale Mikołaj wymógł na nim obietnicę, że nie będzie rozgłaszał wieści o jego uczynku. To dzięki tej legendzie powstała tradycja obdarowywania dzieci prezentami przez św. Mikołaja.

     Inna legenda opowiada, że Mikołaj bardzo pragnął zobaczyć miejsca, po których stąpał Jezus. Wybrał się więc któregoś dnia statkiem do Aleksandrii, a stamtąd do Ziemi Świętej. W drodze złapała statek burza. Św. Mikołaj modlitwami wyprosił ustąpienie burzy. Kiedy w podróży tej zabił się spadający z mostu marynarz, Mikołaj wskrzesił go, wzywając imienia Boga.

     Niedługo rozpoczęły się w Mirze i okolicach krwawe prześladowania chrześcijan nakazane przez cesarza Galeriusza Waleriusza Maksymina. Około 310 r. także i biskup Mikołaj trafił do więzienia, gdzie był torturowany, jednak w 313 r. na podstawie edyktu mediolańskiego, który przyznawał chrześcijaństwu równouprawnienie, Mikołaj i inni uwięzieni chrześcijanie odzyskali wolność. Wkrótce potem, jeszcze ze znakami męki na ciele, wystąpił na pierwszym soborze powszechnym w Nicei w 325 r., gdzie ustalano pierwsze zasady mające obowiązywać Kościół. Podobno tam spoliczkował heretyka Ariusza, który próbował nie dopuścić do osiągnięcia porozumienia, a którego nauki legły u podstaw herezji zwanej arianizmem. Do dziś istnieją dokumenty zgromadzenia w Nicei, na których widnieje podpis św. Mikołaja. Umarł 6 grudnia około roku 345/351 w Mirze (dziś Demre w Turcji).

     Kult św. Mikołaja zaczął się szerzyć bardzo szybko mniej więcej dwa wieki po jego śmierci. Objął najpierw cały Kościół grecki, a potem kraje słowiańskie. Największą czcią cieszył się Mikołaj około X wieku w Rosji, której od tego czasu jest patronem. Jako św. Mikołaj Cudotwórca należy do najbardziej czczonych i szanowanych świętych w kościele prawosławnym. Potem kult upowszechnił się we wszystkich krajach Europy. W 1087 r. włoscy żeglarze lub piraci skradli relikwie świętego, spoczywające w sarkofagu w Mirze i ukrywając je w drewnianej beczce przewieźli do Bari we Włoszech, gdzie spoczywają w specjalnie wybudowanej bazylice św. Mikołaja do dziś. Można też tam oglądać zachowane resztki drewnianej beczki, w której do Bari przewożone były relikwie. W Demre z kolei, w odrestaurowanym dolnym kościele świątyni pod wezwaniem św. Mikołaja, do dziś można oglądać pusty sarkofag.

     W Bari święto ku czci Mikołaja obchodzone jest bardzo uroczyście 8 maja, w dniu przeniesienia relikwii. Już w przeddzień ulicami Bari przeciąga barwna procesja. Główne uroczystości rozgrywają się na morzu, a wierni w łodziach żeglują do figury św. Mikołaja.

     Św. Mikołaj w ikonografii przedstawiany jest jako biskup z krótką lub długą brodą, często łysy; z trzema złotymi kulami na księdze, z trzema woreczkami z pieniędzmi, z trzema sztabkami złota, z trzema bochenkami chleba, z trzema jabłkami, z beczką, w której siedzi trzech młodzieńców, ze statkiem, z kotwicą. Poza tym jest bardzo wiele przedstawień różnych scen z życia św. Mikołaja.

     Św. Mikołaj jest patronem Rosji, Grecji, Lotaryngii; ministrantów, uczniów, studentów, uczonych, dzieci, chłopców, dziewic, starych panien, nowożeńców, pielgrzymów, podróżnych, sprinterów, właścicieli lombardów, adwokatów, notariuszy, sędziów, aptekarzy, oberżystów, żeglarzy, rybaków, marynarzy, flisaków, dokerów, pracowników portowych, kupców, młynarzy, piekarzy, sprzedawców zboża, sprzedawców nasion, sprzedawców wina, sprzedawców pachnideł, wytwórców pachnideł, rzeźników, piwowarów, gorzelników, tkaczy, sprzedawców sukna, sprzedawców koronek, kamieniarzy, ludzi pracujących w kamieniołomach, bednarzy, czyścicieli butów, guzikarzy, wytwórców świec, straży ogniowych, rolników, chłopów, parobków, ubogich, jeńców, więźniów, a także złodziei i morderców; wzywany jest w modlitwie o szczęśliwe małżeństwo, o pomoc w sprawach finansowych, w zagrożeniu przez wodę, w niebezpieczeństwie na morzu, o ochronę przeciw rozbojowi, o uchronienie od kradzieży, o odzyskanie skradzionych rzeczy.

     Imię Mikołaj pochodzi z języka greckiego: nike – zwycięstwo i laos – lud.

     źródło: http://biblia-swieci.pl/mikolaj.html